Sağlık Sistemi’nde 25 Öncelikli Hedef Sağlık Bakanı Gülle’ye Verdi

446

Serbest Çalışan Hekimler Birligi Başkanı Kandemir Berova, ülkedeki sağlık sisteminde fazlasıyla sorun olduğunu belirterek, birliklerinin 2 yıl süren hukuk mücadelesi sonrasında, kamu hekimlerinin hukuken tam gün çalışması zorunluluğunun teyit edildiğini ancak konuyla ilgili bakanlığın hiçbir adım atmadığını söyledi.

Sağlık Bakanlığı’nın anayasa mahkemesinin vermiş olduğu kararın gereğini ivedilikle yerine getirmesinin hukuk devletinin gereği olduğunu ifade eden Berova, bundan sonraki dönemde sağlıkta tam günü içeren ve bunun koşullarını sağlayan kapsamlı bir reformun gerekli olduğunu vurguladı.

Berova, bu konuda bakanlığın atacağı adımların takipçisi olacaklarını belirterek, sağlık sisteminin ülkenin, sosyal, kültürel ve ekonomik koşulları göz önüne alınarak hazırlanması gerektiğini belirtti.

Birlik olarak, Ulusal Sağlık planlamasında 25 hedef belirleyerek tartışmaya açtıklarını kaydeden Berova, uzun zamandır sorun yaratan sağlık alanında planlama yapılarak ilerlenmesinin şart olduğunu vurguladı.

Berova, belirledikleri 25 hedefi içeren 25 maddelik belgeyi, üzerinde görüş alışverişi yapmak üzere Bakan Gülle’ye verdi.

Mektubun tam metni şöyle ;

 

Serbest Çalışan Hekimler Birliği’nin Sağlık Bakanı Gülle’ye verdiği mektup :

 

Sn. Dr. Ahmet Gülle
KKTC Sağlık Bakanı
Lefkoşa.

24.9.2013

Sayın Bakanım ,

Kıbrıs Türk Serbest Çalışan Hekimler Birliği Yönetim Kurulu olarak yeni görevinizin hayırlı olmasını dileriz. Bugün sizi ziyaret amacımız ülkemiz sağlık sistemindeki sorunlar ve bunların çözümleri ile ilgili önerilerimizi paylaşmaktır.

Serbest Çalışan Hekimler Birliği , Kamu Sağlık Çalışanları Yasası’nın 43. maddesinin 3. bendinin iki yıl süren hukuk mücadelesi sonucu ve Anayasa Mahkemesi’nin 17.2.2011 tarihli karararı ile iptal edilmesini çok önemsemektedir. Bu karar ile Kamu Sağlık Çalışanları Yasası hukuken kamu hekimlerinin TAM GÜN hizmet vermesini öngörmektedir ( Madde 43.1). Anayasa Mahkemesi kararından sonra geçen ikibuçuk yılı aşan sürede Sağlık Bakanlığı’nın bu konuda HİÇBİR adım atmaması düşündürücü olduğu kadar ülkemizde hukuk devletine inancı da azaltmıştır.

[ Hukuk devleti kavramı, özde anayasal düzene, hukukun üstünlüğü ilkesine bağlılığı anlatır. Eşitlik ilkesi hukuk devleti kavramının temel taşlarından biri olduğundan, eşitlik ilkesine aykırılık, aynı zamanda, Devletin niteliklerini açıklayan ve bu nitelikler arasında hukukun üstünlüğüne de yer veren Anayasanın 1. maddesine de aykırılık oluşturur .] 17.2.2011 konu ile ilgili Anayasa Mahkemesi’nin kararından alınmıştır.

Sağlık Bakanlığı’nın , Anayasa Mahkemesi’nin vermiş olduğu kararın gereğini ivedilikle yerine getirmesi hukuk devleti gereğidir. Bundan sonraki dönemde, sağlıkta tam günü içeren ve bunun koşullarını sağlayan kapsamlı bir reformun gerekli olduğunu da ayrıca belirtmek isteriz. Bu açıdan Birliğimiz Sağlık Bakanlığı’nın atacağı adımların takipçisi olacaktır.

Sağlık Sistemi’nin ülkemiz sosyal, kültürel ve ekonomik koşullarına göre özgün ve sosyal olması gerektiğine inanmaktayız. Birliğimiz bu amaçla Ulusal Sağlık Planlaması’ında 25 hedefi belirleyerek tartışmaya açmıştır.

Uzunca bir zamandır Kuzey Kıbrıs’ta sağlık sistemi tartışılmaktadır. Eğer bir ülke için en önemli husus sağlıklı bir topluma sahip olması ise sağlık reformunun öncelikle planlanarak yürürlüğe konması gerekir. Hekimler ve toplum kesimleri tarafından tartışılan birçok konu artık zihinlermizde olgunlaşmıştır. Ancak devletin bu düşünceler manzumesini bir ulusal sağlık planlaması şeklinde bir sağlık politikası haline getirememesi büyük bir talihsizliktir.

Aşağıda Kuzey Kıbrıs’ta sağlık alanında önerdiğimiz öncelikli 25 hedef ve yapılması gerekenler özetlenmiştir.

Kuzey Kıbrıs’ta Ulusal Sağlık Planlamasında Öncelikli 25 Hedef :

1. Sosyal Sağlık Hizmetleri

Sağlık hizmetleri bir bütün olmakla birlikte başlıca beş guruba ayrılmaktadır.

Bunlar: a. Koruyucu b. Tedavi Edici c. Rehabilitasyon d. Laboratuar ve Tanısal Radyoloji e. Eczacılık.

Bütün bu gurupların koordineli bir şekilde çalıştırılmasıyla halka sosyal sağlık hizmetleri sunulmalıdır.

2. Genel Sağlık Sigortası Fonu

Sosyal güvenlik şemsiyesinin tüm halkı kapsaması adına Genel Sağlık Sigortası Fonu oluşturulmalıdır.

Sosyal emeklilik fonunun ile sağlık sigortası fonunun birbirinden ayrıştırılması için yasal düzenlemeye gidilmelidir.

Özel sağlık sigortaları için de yasal zeminin uygun hale getirilmesi sağlanmalıdır. Aylık maaşı belirli bir düzeyin üzerinde olanların sosyal sağlık sigortasından özel hastalık sigortasına geçişi mümkün kılınmalıdır.

İşyeri ve mesleki kazalar genel sağlık sigortası içerisinde ayrı bir şekilde değerlendirilmelidir. Bu şekilde iş ve mesleki kazalar kontrol altına alınmalı koruyucu tedbirlerin alınmasında Çalışma Bakanlığı ile koordineli bir çalışma yürütülmelidir.

3. Temel Sağlık Hizmetleri

Devlet herkesin temel sağlık hizmetlerini, gerekirse serbest çalışan hekimlerle işbirliği yaparak sağlık sigoratası kapsamında sağlamalıdır.

4. Koruyucu Hekimlik

Koruyucu hekimliğin yaygınlaştırılması ve devlet politikası haline getirilmesi sağlanmalıdır.

Kamuya ait sağlık ocakları sadece koruyucu hekimlik hizmetleri vermelidir.

5. Halk ve Çevre Sağlığı

Çevre kirliliği, trafik kazaları, iş kazaları, ihmaller nedeni ile meydana gelen ölümler ve özürlülüğün engellenmesi için acilen tedbirler alınmalıdır.

Gıda güvenliği için donanımlı bir laboratuar kurulmalıdır.

Zirai ilaçlar kontrol altına alınmalıdır.

6. İşyeri Hekimliği

İş yeri Hekimliği sisteminin vakit geçirilmeden oluşturulması sağlanmalıdır.

İşçilerin ilk yardım eğitimi alabileceği merkezi bir birim oluşturulmalıdır.

7. Çağdaş İlk Basamak Hekimliği

Her branşta serbest çalışan serbest hekimlerin kendi muayenehanelerinde/ klinilklerinde Genel Sağlık Sigortası kapsamında ilk basamak sağlık hizmeti vermesi sağlanmalıdır. [ sigorta hekimliği ]

Muayenehanelerin/ Kliniklerin branşlara göre fizik koşulları ve uygulama standartları Sağlık Bakanlığı’nca belirlenmek üzere devlet ucuz krediler sağlamalıdır .

Ülkenin bölgesel nüfus oranları göz önüne alınarak muayenehanelerin/kliniklerin hangi branşlarda ve ne sayıda açılabileceği belirlenmelidir. Bu şekilde ülke sathına yaygın ve adaletli sosyal sağlık hizmetinin ulaştırılması teşvik edilmelidir.

Birinci basmak sağlık hizmetleri nöbet sistemi getirilerek hafta sonu ve tatil günlerinde de verilmeli, bu şekilde halkımızın hastane acil servislerine başvuruları süzgeçten geçirilmelidir. Böylece birinci basamak hekimlik hizmetleri güvenli ve kaliteli olarak halka sunulacaktır. Bu da ancak sigorta hekimliği ile başarılabilir.

Ülke sathında muayenehanelerin – kliniklerin birinci basamak sağlık hizmetlerini vermesi kamuda istihdamı da azaltacaktır.

8. İkinci Basamak Sağlık Hizmetleri

Gerekli koşulları sağlayan özel hastaneler ikinci basamak sağlık kuruluşu olarak hizmet vermeli, sigortaya bağlı hekimlerin yasayla belirlenecek kıstaslar çerçevesinde özel hastanelerden faydalanabilmeleri sağlanmalıdır.

Yasa ile kurulan özel hastanelerin ne koşullarda sigortadan faydalanabilecekleri kurum tarafından planlanmalıdır.

9. Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri

Merkezlerde daha iyi donatılmış 3. basamak modüler tarz kamu hastaneleri yapılması / veya mevcut olanların uluslararası standarda ulaştırılması sağlanmalıdır.

Üçüncü basamak kamu sağlık kuruluşları sadece acil servis ve yatılı hasta tedavileri için kullanılmalıdır.

Özel nitelikli ayaktan tedaviler için devlet hastane içi merkezlerle hizmet vermeye devam etmelidir .

Sevk zinciri ile gelen hastalar gerekli olduğu halde yatılı tedavi edilmeli, taburcu edilen hastaların birinci basamak hekimleri tarafından sahiplenmeleri ve tedavilerinin devamı sağlanmalıdır. Dokümantasyona azami ehemmiyet verilmelidir.

Kamu hastanelerine yönelik yapılacak istihdamlarda sınav tüzüğü ivedilikle güncelleştirilmeli, hekimlerin meslek içi eğitimlerini öne çıkaran kredilendirme tüzüğü ile bağlantılı hale getirilmelidir. Benzeri bir uygulama adına diğer sağlık çalışnları için de hukuki düzenleme yapılmalıdır.

10. Sevk Zinciri

Sevk zinciri sağlıklı hale getirilmelidir. Elektronik ortamda görüş alışverişi imkanı dahil sağlık kuruluşları arasında bilgisayar iletişim sisteminin hızla kurulması sağlanmalıdır. Bu şekilde 3. Basamak hastanelerdeki anlamsız yığılmalar önlenecektir. Tanısal işlemler ve konsültasyon için amaca yönelik sevkler mümkün olmalıdır.

11. Acil Ambulans Merkezi

Kamuya ve özel sektöre ait mobil ( ambulans ) sağlık hizmetleri standartlaştırılarak koordineli olarak kullanılmalıdır. Bu açıdan Sağlık Bakanlığı kontrolünde acil ambulans merkezi kurulmalıdır.

Ambulanslarda özel eğitim almış hekim ve hemşireler görev yapmalıdır.

Eğitim için merkezde kapsamlı eğitim ve sertifika programı yapabilecek bir birim oluşturulmalı, ambulanslarda görev yapacak hekim, hemşire ve personelin eğitimi sağlanmalıdır.

Acil müdahalelerde standardizasyon sağlayacak tedavi protokolleri uygulanmalıdır.

Tüm acil servisler tek bir merkezi çağrı merkezinden yönlendirilmelidir.

12. Hemşire Hizmetleri – Yardımcı Ara Sağlık Personeli

Kamu ve özel hastanelerde çalışacak hemşirelerin yetiştirilmesi, çalışma koşullarının denetlenmesi devletin sorumluluğunda olmalıdır.

Birinci ve ikinci basamak hekimlik hizmetlerinin yürütüldüğü sağlık kuruluşlarında hekimlere yardımcı olacak yardımcı ara sağlık personeli yetiştirilmesi sigortaya bağlı hekimler yanında iki yıllık eğitim ve pratik çalışma olanağı sağlanarak gerçekleştirilmelidir.

13. Sağlıkta Stratejik Planlama Birimi

Sağlık Bakanlığı’nın sadece organizasyon, koordinasyon, yol gösterici, denetleyici, takip edici, politika üretici bir rol üstlenmesi gerekir. Sağlık Bakanlığı bünyesinde stratejik planlama birimi oluşturularak orta ve uzun vadeli sağlık politikaları oluşturulmalıdır.

14. Sağlıkta Koordinasyon Birimi

Nitelikli bir toplum için etkin ve kaliteli sağlık hizmeti gereklidir. Bu amaçla Kuzey Kıbrıs’ta muayenehaneler, klinikler, özel hastaneler, 3. Basamak kamu hastaneleri bunlar dışında halen gelişme aşamasında olan fakülte hastanesi, yani sağlık sistemini oluşturan tüm öğeler bir ahenk içinde çalışmalıdırlar. Koordinasyondan Sağlık Bakanlığı sorumludur.

15. Sağlık Çalışanlarının Özlük Hakları

Sağlık çalışanlarının özlük haklarının yeniden düzenlenmesi, uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi sağlanmalıdır.

16. Afetlerde Sağlık Organizasyonu

Afetlerde Sağlık Organizasyonu kurulması; Arama – kurtarma ekiplerinde görev yapacak hekimlerin eğitimlerinin düzenlenmesi sağlanmalıdır.

17. Hasta ve Hekim Hakları

Hasta ve hekim haklarının korunması adına hukuki düzenlemeler yapılmalıdır.

Hekimlerin Sürekli Tıp Eğitimi sertifikalandırma programına katılımını sağlayacak yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

Malpraktis ve mesleki sorumluluk sigortası için yasal zeminin hazırlanması gerekmektedir.

18. Sağlıkta Merkezi Bilgi İşlem Merkezi

Sağlık sektöründe dokümantasyon ve finansmanda bilgi işlem merkezli tek kontrol sistemine geçiş sağlanmalıdır.

Her vatandaşa / sigortalıya bir sağlık numarası verilmelidir.

19. Medyada Sağlık

Medyadaki sağlık haberlerinin ve reklamın kontrol edilmesi adına hukuki düzenlemeler yapılması sağlanmalıdır.

20. Sağlıkta Meslek Örgütleri ile Eşgüdüm

Sağlık alanında hizmet veren sivil toplum örgütleri ile eşgüdüm sağlanacak düzenlemeler yapılmalıdır. Sağlık Bakanı başkanlığında STÖ üst düzey temsilcilerinin oluşturulacağı bir kurul oluşturulmalıdır.

21. Eczacılık Hizmetleri

Kamuda eczacılık hizmetleri sadece yatılı hastalar için verilmelidir.

Ayaktan tedavi edilecekler için ve birinci basamak sağlık kuruluşlarında reçetelendirilen ilaçlar serbest eczanelerden sağlanmalıdır.

Bu şekilde eczanelerden reçetesiz ilaç satılması kesinlikle önlenmelidir.

En kısa sürede elektronik reçete için alt yapı çalışmaları başlatılmalıdır.

22. Hasta Güvenliği

Güvenli sağlık hizmetinin verileceği ortamı hazırlamak Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğudur.

Hasta güvenliğini yazılı stratejik öncelik olarak belirlemek, sağlık kuruluşlarındaki bilgi düzeyini yükseltmek, güvenlik bildirim sistemi kurmak, bildirimi teşvik eden ve bunlardan öğrenen bir ortam oluşturmak, sadece hasta güvenliği ile ilgilenecek bir birim oluşturmak gerekmektedir.

23. Ev İçi Sağlık Hizmeti

Yaşlılara, özürlülere, hastane tedavisi sonrası evde takip edilen hastalara uzun dönem iyi bakım veren ev içi hizmet veren yapılanmalar oluşturulmalıdır.

Toplum yaşamında ve sağlık sisteminde yaşlılara yönelik düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla geriatri merkezleri açılmalıdır.

Hastane içi merkezlerde günübirlik tedavi gören hastaların taşınması için hasta transfer servisi kurulmalıdır.

24. Sağlıkta İnsan Kaynakları

Sağlıkta insan kaynaklarının çeşitliliği ve sayısı bilimsel kriterlere göre stratejik planlama birimi tarafından tespit edilmeli, ülkedeki sağlıkla ilgili eğitim veren kurumlar buna göre düzenlenmelidir.

Ülkede hizmet veren temel,1., 2. ve 3. Basamak sağlık kurumları sağlıkla ilgili eğitime entegre edilmelidir.

Sağlıkta hizmet içi eğitim için meslek odaları ile kooperasyon halinde sürekli eğitim sertifikalandırma programları uygulanmalıdır.

25. İstatistiki Verilerin Toplanması

Sağlıktaki istatistiki verilerin tek merkezi birimde toplanması sağlanmalı, bilimsel çalışmalarda kullanılmasının önü açılmalıdır.

Saygılarmızla,

Dr. Kandemir Berova
Serbest Çalışan Hekimler Birliği
Yönetim Kurulu (a.)